12/20/2016

Những yếu tố cần có của 1 người Marketer

By    06:36 // No comments
Xin trả lời thư của 1 bạn gửi riêng cho Thảo thông qua hộp yêu cầu bài Viết bằng bài này.

Nội dung câu hỏi:
  • Trong một phần trả lời của bạn đọc, e rất ấn tượng vs phần cmt của a, net net là: a đã từng phỏng vấn ứng viên, junior và cả senior với khá nhiều bằng cấp nhưng vẫn ko thể trả lời đúng một câu hỏi rất bình thường liên quan đến Brand:) => Vậy có thể nhờ a Thảo chia sẻ những kinh nghiệm phỏng vấn cũng như các tips để ấn tượng với nhà tuyển dụng được ko ạ? Những ví dụ cụ thể mà a đã test các ứng viên cho vị trí Brand Management là gì ạ? Cách đây 3 năm e từng làm cho phòng Trade, sau đó 2015 được cty ứng tuyển trực tiếp vào MT program luôn. Năm đó chọn mỗi mình e thôi a:) Trong hơn một năm đó, e chủ yếu là học trên công việc là chủ yếu, chứ ko được đào tạo bài bản gì nhiều vì cty quy mô cũng nhỏ. Các sếp thì thay đổi liên tục (tận 4 người) nên quan điểm thu lượm từ các anh/chị ấy cũng đôi khi khác nhau. Nhưng đổi lại, vì quy mô nhỏ nên được làm rất nhiều thứ, từ coordinator e được làm project leader, và "sánh đôi" hợp tác với các anh chị senior ở các phòng ban. Nên cũng yên tâm một chút những kinh nghiệm và kỹ năng mà mình có được. Tuy nhiên, cũng rất lo vì quá trình MT trải qua ko được đào tạo bài bản lắm, nên sẽ sẽ rào cản khi đi phỏng vấn.
  • E có câu hỏi thêm về Industry. Các anh chị Senior khuyên em khi còn trẻ nên apply vào các cty top FMCG vì sẽ được học nhiều, sau này lớn rồi hạ cánh các ngành hàng khác như luxury, education, etc. E thấy cũng rất hợp lý. Tuy nhiên, e cũng wonder ko biết có nên limit myself như thế ko? Thực ra, e cũng nghe và thấy các top profiles cũng đều từ các lò ấy ra, nhưng thời buổi này đã rất khác và phát triển hơn so với cách đây 10-20 năm, nên cũng ham take new trends để đón đầu xu hướng ạ. A Thảo thấy sao ạ? Mindset thế có vấn đề ko? A Thảo tư vấn thêm giúp em nhé.
Trả lời:

Anh sẽ trả lời theo 3 phần: những yếu tố cần có của 1 người làm Marketer, làm sao tỏa sáng khi phỏng vấn, và Làm ngành nghề nào?

Vấn đề thứ nhất là yếu tố cần có của 1 người làm Marketer là gì?

Khi em xem bản mô tả công việc của những công ty lớn, em sẽ để ý có phần REQUIREMENTs, là những điểm cần phải có cho từng vị trí. Lúc anh mới vào nghề, anh xem cái này rất kỹ, em từ cấp nhân viên đến cấp cao nhất. Và dựa trên kinh nghiệm đi làm bao lâu. Anh đưa ra quan điểm cá nhân của mình như sau. Để làm 1 Marketer giỏi, thì cần phải có:
  1. Khả năng chịu trách nhiệm: Nếu em làm sai, mà cứ đỗ thừa hoàn cảnh, thì không bao giờ em thấy được điểm sai của mình để mà sửa. Từ đó, em sẽ tự làm cho mình yếu đuối và mất dần đi tính cạnh tranh và tìm giải pháp.
  2. Ownership: Làm thì phải biết mình đã làm được gì và đến đâu. Sắp đến dự kiến sẽ làm gì. Nó giúp định hướng lâu dài cho nhãn hàng và cũng tạo lòng tin từ người khác.
  3. Leadership: Làm marketing bắt buộc phải làm với hầu hết tất cả các bộ phận trong công ty, và phân chia công việc cho từng bộ phận, và từng người để hoàn thành công việc. Nếu không có leadership xem như thua.
  4. Kỹ năng thuyết trình và thuyết phục: Nếu ý tưởng em hay nhưng không thể thuyết phục được người khác thì nó không thể thành hiện thực được.
  5. Và quan trọng thứ 2 là Tư duy sáng tạo: Làm sao để truyền tải được điều mà nhãn hàng giả quyết vấn đề của người dùng 1 cách khôn ngoan nhất và người tiêu dùng đánh giá cao nhất.
  6. Điều quan trong nhất là Tư duy chiến lượt: Marketing là định hướng và đưa ra chiến lượt ngắn hạn và dài hạn cho nhãn hàng. Nếu không có tư duy và khả năng chiến lượt thì không thể nhìn xa mà định hướng cho nhãn hàng được.

Vấn đề thứ 2, làm sao để tỏa sáng trong phỏng vấn.

Mỗi người có mỗi cách khác nhau để hỏi và tìm hiểu thông tin. Và nếu em được phỏng vấn với anh, anh có thể cho em thấy là anh sẽ hướng dẫn em trả lời phỏng vấn trong khi em đang phỏng vấn với anh. Nếu là anh, anh sẽ yêu cầu bạn phải thể hiện các điểm: Tư duy, logic, giải quyết vấn đề, và giả định.
  1. Tư duy và logic: không phải anh đánh đố các bạn, anh hỏi chỉ để biết tiềm năng phát triển của ứng viên trong tương lai thế nào thôi. Người nào gặp anh, không trả lời được, anh vẫn sẽ hướng dẫn các bạn cải thiện. Nhưng câu hỏi sẽ đại loại như: "Cho 1 tờ giấy, em sẽ vẽ gì?",...
  2. Giả định: làm kế hoạch là làm những chuyện trong tương lai, do đó, người làm cần phải tính toán được những khả năng có thể xảy ra, tại sao ra được những giả định đó,... do đó, khả năng đưa ra giả định là rất quan trọng. Câu hỏi có thể là: "Tính nhanh trong 1 tháng bao nhiều lít xăng được tiêu thụ ở HCM"
  3. Giải quyết tình huống: làm Marketing, bạn sẽ gặp rất nhiều vấn đề cần phải giải quyết, hầu như ngày nào cũng có vấn đề. Do đó, bạn phải biết cách giải quyết vấn đề. Câu hỏi có thể là: Sales, Trade và Marketing thường hay bất đồng quan điểm với nhau, em đã gặp tình huống ấy chưa và em giải quyết thế nào?
Làm sao để tỏa sáng khi phỏng vấn? Theo anh khi trả lời phỏng vấn, em cần phải nói lên được cái tổng thể và khi cần phải trả lời được chi tiết khi được hỏi. Nói phải có FACTs. Anh đề xuất là nên sử dụng mô hình CAR (hay STAR), đó là Case (tình huống), Action (Hành động của em), và Result (Kết quả đạt được).

Ví dụ: câu hỏi là "Điều tự hào nhất của bạn trong nghề Marketing là gì?" trả lời "trong năm vừa rồi, ngành hàng giảm nghiêm trọng do thông tin tiêu cực từ vấn đề an toàn thực ẩm dẫn đến việc gây khả năng ung thư, tôi đã đề xuất thực hiện chương trình A, với những chiến lượt là B, sau 3 tháng thực hiện, kết quả đạt được là doanh số đã tăng 30% từ 100 tỷ lên 130 tỷ/tháng". Khi trả lời phỏng vấn cần có công cụ đo lường (Qualitative hoặc Quantitative)

Vấn đề thứ 3, chọn Industry.

Anh cũng được tư vấn như em trước kia, và nếu anh của 1 năm trước thì anh cũng sẽ khuyên tương tự. Nhưng thực tế nó không như vậy. Thành công hay không? giỏi hay không là do vào khả năng tư duy chiến lượt của em. Chứ không phải dựa vào ngành hàng. Thêm nữa là phải dựa vào mục tiêu của em.

Khởi nghiệp có 2 mô hình chính: SME (Small Medium Entrepreneurship) và IDE (Innovation-driven Entrepreneurship). Mô hình đầu tiên giống như những start up bình thường như em thấy, có thể là mở quán cafe, cty sản xuất và phân phối mỹ phẩm,...Còn loại thứ 2 như Uber, hay Facebook. Em làm FMCG được, chưa hẳn là em có thể làm được những Innovation Business như vậy.

Nói về mảng giáo dục, bây giờ có các lớp đào tạo online như Topica, Edumall,... cái đó là mảng giáo dục và là Innovation. Đâu phải là không có gì để làm. Chủ yếu là mình có đủ giỏi, tư duy có tốt không thôi, và cái mình thích và mình muốn là gì?


Do đó, theo anh, em nên tự hỏi con tim mình muốn gì? thích gì? hơn là nghe theo lời khuyên 1 cách mù quáng.

Chân thành!
Đoàn Trung Thảo

7/16/2016

Chương trình quản trị viên tập sự - Con đường tắt đến sự nghiệp Marketing

By    09:06 // 1 comment

Chương trình quản trị viên tập sự - Con đường tắt đến sự nghiệp Marketing

Xin viết bài này dành tặng riêng cho bạn Hạnh, người đã kết bạn với tôi trên FB và yêu cầu bài viết này. Nhận được lời yêu cầu của bạn tôi rất vui vì từ xưa đến nay, người Việt Nam chúng ta phần lớn không có định hướng cho tương lai. Trong 1000 người thì chỉ khoản 1,2 người có mục tiêu và định hướng cho tương lai. Dẫn chứng là những chương trình khảo khát tại các trường Đại Học lớn tại HCM cho thấy, đa số các bạn học, nhưng không biết ra trường sẽ làm gì, cần những gì. Dẫn chứng khác là tỷ lệ sinh viên mới ra trường thất nghiệp rất lớn ở VN trong khi nhu cầu tuyển dụng hiện tại vẫn nhiều.

Hạnh chỉ mới là học sinh cấp 3, nhưng lại quan tâm đến điều này, để chuẩn bị trước cho tương lai là điều rất đáng hoan nghênh. Tôi tin rằng trong tương lai, em sẽ thành công rất lớn.

Xin đi vào nội dung chính.

Như trong bài 4 con đường dẫn đến sự nghiệp Marketing, theo quan điểm của riêng tôi, thì để đến với nghề Marketing, bạn có 4 con đường để vào, đó là:

1. Thi vào chương trình Management Trainee của các công ty nổi tiếng
2. Tìm các công ty lớn nhưng khó tuyển người để xin vào.
3. Tìm các công việc liên quan, sau đó nhảy qua Marketing
4. Xin vào các công ty nhỏ (để lấy kinh nghiệm)

Vậy là xác định con đường phải đi rồi. Chúng ta đi vào cụ thể con đường "Chương trình quản trị viên tập sự".


Quản trị viên tập sự (Management Trainee) là gì?

Chương trình quản trị viên tập sự là chương trình tuyển dụng các bạn sinh viên tài năng diễn ra hàng năm của các tập đoàn, công ty lớn như Unilever, Nestle, Suntory PepsiCo, Coca Cola, BAT, P&G,...

Mục tiêu của chương trình là tìm ra các ứng viên tài năng nhất giữa hàng nghìn hồ sơ gửi về, đào tạo họ từ những người chưa biết gì trở thành những nhà lãnh đạo tương lai.

Đối tượng tham gia chường trình quản trị viên tập sự:

Từng công ty sẽ có những tiêu chí và yêu cầu riêng.
Yêu cầu chung của hầu hết các công ty: sinh viên mới ra trường với thành tích học tập xuất sắc, chưa có kinh nghiệm làm việc, hoặc dưới 1-2 năm kinh nghiệm, có khả năng giao tiếp tiếng Anh tốt và tự tin.
Yêu cầu đặc biệt: FrieslandCampina và BAT có sưu hướng ưu tiên cho các du học sinh và sinh viên trường ĐH Ngoại Thương hơn so với các trường khác. Đa số các chường trình MT của Unilever, Coca Cola,... yêu cầu học lực tối thiểu 7 điểm trở lên, riêng 2 công ty này thường yêu cầu 7.5 - 8 điểm trở lên.

Tại sao bạn nên tham gia chương trình?

Nói hoa mỹ 1 tí thì: "Bạn muốn tiến xa, tiến nhanh, chỉ có 1 cách là bạn đứng trên vai người khổng lồ"
Nói bình dân 1 chút thì: "kiến thức ở trường chỉ là 1 phần nhỏ của kiến thức nền tảng khi đi làm, đặc biệt là nghề marketing. Do đó, nếu bạn không được đào tạo bài bản, khả nẳng nắm bắt công việc sẽ rất chậm và khả năng phát triển sẽ cũng rất chậm. Bạn được đào tạo, thì bạn cũng phải nỗ lực rất nhiều để theo kịp công việc, huống chi là vào nghề với chút kiến thức ở giảng đường đại học".

Những điều cần biết về chương trình quản trị viên tập sự của các tập đoàn lớn tại Việt Nam:

Theo kinh nghiệm bản thân thì có 3 mô hình quản trị viên tập sự: Mô hình phổ biến nhất (có các công ty như Unilever, Pepsico, Coca Cola, Nestle, BAT,... sử dụng), Mô hình của P&G, và mô hình thay đổi (mô hình này không có định, mà sẽ điều chỉnh theo thời gian, theo từng năm, theo từng nhà lãnh đạo của công ty.)

Về điểm chung của cả 3 mô hình thi tuyển quản trị viên tập sự này:

Các ứng viên sẽ tham gia vào nhiều vòng thử thách trước khi chính thức được nhận vào chương trình. Sẽ có đầy đủ các vòng kiểm tra khả năng của ứng viên từ nộp hồ sơ (CV) - Tư duy - Phỏng vấn - Làm việc nhóm/ Giải quyết tình huống - Phỏng vấn chuyên sâu. Hầu hết các vòng này đều yêu cầu bạn sử dụng tiếng Anh thành thạo để làm kieermtra, đọc hiểu và giải quyết tình huống.

Vòng 1A: gửi hồ sơ của bạn

Trước tiên, bạn phải cho ban tổ chức hay công ty biết bạn là ai trước đã, và công cụ giúp bạn thực hiện điều đó là CV hay resume. Để đồng bộ các nội dung cần xét duyệt và đánh giá, các công ty đều có các mẫu đơn riêng của mình. Nhưng những thông tin cần có là thông tin cơ bản của bạn. Cách viết hồ sơ, tôi sẽ hướng dẫn trong 1 bài khác. Điều cần lưu ý là tìm mọi cách để thể hiện mình, thể hiện điểm manh của mình, những thứ được đánh giá trong chương trình.

Vòng 1B: Vòng Kiểm tra online

Thường để loại bớt thi sinh, có 1 vài công ty sẽ yêu cầu bạn phải hoàn thành 2-3 bài kiểm tra online trước bao gồm: 1) IQ Test, 2) EQ Test, và 3)Reasoning Test. Mục đích của nó là sàn lọc bớt đối tượng. Bạn cứ tưởng tượng 1 năm bao nhiêu sinh viên tốt nghiệp, chưa kể những người đã tốt nghiệp trước đó từ 1-2 năm, những người vừa tốt nghiệp MBA, những du học sinh. Số lượng đăng ký là rất lớn. Do đó, chương trình này cần nhiều vòng để lọc bớt. Những công ty có vòng test online này thường là P&G và BAT.

Vòng 2: Kiểm tra giấy

Bạn phải đến trại tập trung để làm bài kiểm tra IQ/EQ và Reasoning test 1 lần nữa với sự giám sát thực thực tế từ công ty. Tất cả đều là tiếng Anh. Tôi sẽ có 1 bài riêng về những bài test IQ, EQ, và Reasoning Test cho các bạn tham khảo.

Vòng 3: Phỏng vấn

Đây là vòng mà bạn sẽ gặp trực tiếp đại diện của công ty tuyển dụng và họ sẽ đánh giá bạn khá nhiều qua ngoại hình, hành vi, cử chỉ, khả năng giao tiếp. Thường tôi thấy các bạn sẽ được khuyên là phải ăn mặc lịch sự, có thái độ nhã nhặn và chuẩn bị kỹ càng các câu hỏi có khả năng sẽ gặp. Riêng tôi, tôi là cho rằng bạn nên là chính bạn, thể hiện chính con người của bạn. Ăn mặc không cần quá trang trọng (như áo sơ mi bỏ trong thùng cùng quần tây). Thôi tôi, tiêu chí ăn mặc nên hiện đại, thoải mái, và lịch sự là được. Vì áo sơ mi bỏ áo trong quần, nó tạo cho bạn như bị rập khuôn và quá sách vở. Tuy nhiên, cũng còn tùy vào phong cách của bạn.

Về phần câu hỏi thì không thể nói cho bạn biết trước được, vì phong cách phỏng vấn của mỗi người, mỗi sếp mỗi khác (chỉ riêng có P&G là dường như các phòng ban, các cấp độ quản lý đều được đào tạo cách phỏng vấn như nhau).

Bạn có thể được hỏi như: "em thích làm gì?", "trong qui trình marketing, em thích bước nào?". Có thể bạn sẽ nghĩ câu hỏi sao đơn giản vậy, nhưng những người quản lý lâu năm ở những tập đoàn lớn có thể khai thác được bạn là người thế nào, có phù hợp không chỉ qua những câu hỏi đơn giản thế thôi.

Riêng phỏng vấn với P&G, sẽ có phần riêng bên dưới.

Vòng 4: Làm việc nhóm/ giải quyết tình huống

Ở vòng này, bạn sẽ phải làm việc theo nhóm cùng với các ứng viên khác. Các ứng viên thường tập trung vào kết quả sau cùng, nhưng quá trình làm việc nhóm chiếm tới 60% quyết định của nhà tuyển dụng trong việc đánh giá khả năng của bạn. Thế nên, hãy làm việc với đồng đội một cách hiệu quả nhất và tránh để xảy ra xung đột.

Thường mọi người sẽ suy nghĩ rằng bạn chỉ được đánh giá cao nếu bạn là leader của nhóm đó. Thật ra không hẳn là vậy, vì trong 1 nhóm không phải chỉ 1 người duy nhất được vào vòng trong, ban tổ chức chỉ muốn biết khi vào môi trường làm việc thực tế, bạn sẽ phối hợp với các bộ phận, phòng ban, và người cùng team như thế nào? Bạn có năng động không? Tuy duy của bạn thế nào?... Do đó, dù là thành viên của nhóm hay nhóm trưởng của nhóm, cũng hãy thật nhiệt tình tham gia vào công việc được giao.

Vòng 5: Phỏng vấn chuyên sâu

Đây sẽ là vòng tuyển dụng cuối cùng và thông thường nhà tuyển dụng sẽ đặt các câu hỏi gợi mở để tìm hiểu về tính cách và con người của bạn. Đây cũng là thời điểm để họ xác định bạn có phù hợp với tính chất công việc và công ty hay không. Bạn nên cố gắng tự tạo cho mình một tâm lý thoải mái ở vòng này và cho họ những câu trả lời mà bạn nghĩ là phù hợp nhất.

Lời khuyên

Hầu như các ứng viên đều là các bạn sinh viên trẻ tuổi và ưu tú. Thế nên, ngoài việc chuẩn bị các kiến thức chuyên môn kỹ càng, bạn nên chú trọng vào khả năng giao tiếp, tự tạo cho mình một phong thái tự nhiên, thoải mái. Một điều quan trọng nữa là bạn cần trau dồi kỹ năng tiếng Anh của mình ngay khi có ý định sẽ tham gia các kì thi tuyển vì đây chính là nhân tố vô hình giúp bạn ghi điểm trong mặt nhà tuyển dụng; trong trường hợp này thì đây là chìa khóa để bạn vượt qua các vòng thi và bước chân vào các công ty cũng như các tập đoàn nước ngoài lớn.

Bên trên là qui trình phổ biến của 1 chương trình quản trị viên tập sự. Tôi sẽ bonus thêm phần của P&G phía dưới.

Qui trình của P&G và các đặt câu hỏi cũng như trả lời của hỏi của P&G rất khác với các mô hình của các công ty khác. 

Vòng 1: Nợp hồ sơ online
Vòng 2: Kiểm tra IQ, EQ, và reasoning test online
Vòng 3: Kiểm tra IQ, EQ, và reasoning test trực tiếp tại công ty
Vòng 4: Phỏng vấn 1 (thường là trực tiếp)
Vòng 5: Phỏng vấn 2 (thường là sếp lớn của vùng Châu Á Thái Bình Dương của phòng bạn bạn chọn từ Thái Lan)
Vòng 6: Phỏng vấn 3 (với 1 cấp quản lý nào đó của 1 phòng ban khác, cũng gọi về từ Thái Lan)
Có thể có thêm vòng 7 với 1 người nào đó.

Tin vui là: tất cả các vòng phỏng vấn đều có chung 1 cấu trúc, và yêu cầu bạn trả lời theo đúng cấu trúc trả lời. Sẽ có 3 dạng câu hỏi luôn đan xen nhau: 1) Câu hỏi về kinh nghiệm, 2) câu hỏi về tư duy, và 3) câu hỏi về tình huống và sự lý tình huống. ( Sẽ nói rõ trong 1 bài khác)

Tin buồn là: phỏng vấn với những người từ Thái Lan qua điện thoại, thường là với người Ấn Độ (Bạn sẽ rất khổ sở khi phải nghe người Ấn Độ nói tiếng Anh)

Sẽ còn tiếp...

Chân thành
Đoàn Trung Thảo

6/22/2016

Công việc của một người mới khởi nghiệp Marketing (FMCG)

By    07:54 // 12 comments

Công việc của một người mới khởi nghiệp Marketing (FMCG)

Có nhiều bạn hỏi làm sao để làm marketing, làm marketing cần những gì, bài viết sâu về chương trình MT,... Tôi sẽ cố gắng trả lời những thắc mắc của các bạn trong từng bài viết cụ thể. Trong khuôn khổ bài viết này, tôi sẽ bàn về Công việc của một người mới khởi nghiệp Marketing, và chỉ nói trong ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) thôi.

Mỗi công ty sẽ có những tên vị trí hay chức danh khác nhau, kèm theo là mô tả công việc khác nhau. Thông thường thì khi mới vào nghề marketing, chưa có kinh nghiệm gì. Bạn sẽ làm vị trí Marketing Executive (hay 1 số công ty gọi tên khác như Brand executive, Product specialist,...). Vì trí này thật ra là học việc và chạy việc. Để quen với công việc và có thể tự xác định công việc của mình, bạn phải mất từ 9 tháng đến 1 năm. Sau 1 một năm, khi bạn đã quen hết các công việc của 1 Marketer, thì bạn có thể lên vị trí Assistant Brand Manager (1 số công ty không có vị trí Marketing Executive, thay vào dó họ tự chia ra ABM và Strong ABM hay ABM level 1 và ABM level 2 hay ABM và Senior ABM...).

Sau đây là mô tả công việc của một Assistant Brand Manager tiêu biểu (của một cty lớn trong ngành FMCG):

  • Hỗ trợ Trưởng Nhãn Hàng trong việc phân tích, xây dựng chiến lược phát triển cho Nhãn Hàng / ngành hàng.
  • Tổ chức thực hiện các chương trình Marketing cho các nhãn hàng chịu trách nhiệm
  • Phối hợp và làm việc với các phòng ban và nhà máy để thực hiện kế hoạch Marketing
  • Quản lý và điều phối các Agencies để thực hiện tốt công việc (thiết kế, sampling,..)
  • Thực hiện hiệu quả các hoạt động Marketing trong ngân sách Marketing cho phép.
  • Thường xuyên thăm viếng thị trường để có những phản hồi và hành động phản ứng kịp thời.
  • Theo dõi quá trình hợp đồng và thanh toán kịp thời cho nhà cung cấp
  • Hỗ trợ phòng Marketing trong các chương trình khác (nếu cần)
  • Luôn đóng góp ý kiến xây dựng trong các dự án để thực hiện tốt hơn, hiệu quả

Khi mới bắt đầu một công việc Marketing, bạn sẽ được giao các công việc cơ bản sau:

  • Đi thị trường ==> Mục đích: để bạn có cái nhìn tổng thể về công ty, phần nào hiểu về thị trường (cục diện địch và ta, người tiêu dùng,...)
  • Được hướng dẫn đọc và hiểu các loại research (bạn có thể đọc được các loại research trong 1,2 tháng, nhưng để hiểu rõ và phân tích được, thường mất từ 7 tháng đến 1 năm) ==> Bạn có thể xem các loại research và cách đọc hiểu về người tiêu dùng và khách hàng.
  • Tùy khả năng của bạn và tùy sếp, bạn sẽ được giao các công việc dưới sự hướng dẫn của sếp trực tiếp bao gồm làm việc với agency (briefing, phản hồi trên các proposal của agency,...), làm việc với các phòng ban khác (sản xuất, sales, trade, media, finance,...
Khi bạn đã bắt đầu cứng lên rồi, thì sếp sẽ giao nhiều việc hơn để bạn tự phát triển và định hướng cho bạn đi lên vị trí cao hơn, và công việc của bạn sẽ như bản mô tả công việc. Đi vào chi tiết và phân tích để các bạn hiểu rõ hơn về từng công việc cụ thể nhé.

Công việc cụ thể của một Marketing Executive hay Assistant Brand Manager (người mới khởi nghiệp Marketing):

Hỗ trợ Trưởng Nhãn Hàng trong việc phân tích, xây dựng chiến lược phát triển cho Nhãn Hàng / ngành hàng. 

Bạn sẽ được vận dụng sự hiểu biết của mình về thị trường, về con người, về các loại research mà bạn đã được huấn luyện như consumer pannel, retail audit, brand health tracking, Usage and Attidue, Adhoc Research, etc (tùy loại công ty và qui mô công ty mà bạn được tiếp cận bao nhiêu loại hình research). Bạn sẽ phân tích và đưa ra chiến lượt cho nhãn hàng mình phụ trách. 

Những lầm tưởng của các bạn mới vào nghề Marketing khi được giao nhiệm vụ này: thường thì khi giao các bạn làm kế hoạch marketing cho nhãn hàng hay phân tích nhãn hàng, các bạn sẽ thường nghĩ là mình tài giỏi và đường trọng dụng, vì đây là 1 công việc lớn của nhãn hàng mà mình mới vào đã được giao. Thường thì bản thân mình sẽ tự đắt. 

Thực tế là: các sếp muốn xem năng lực hay tư chất bạn thế nào, đã hiểu được thị trường, người tiêu dùng, và nhãn hàng đến đâu sau 1 thời gian gia nhập công ty. Thường thì dù bạn giỏi đến đâu sáng đến đâu, đa phần những ý tưởng của các bạn cũng không được chọn (nếu là công ty lớn, nếu là công ty nhỏ thì khả năng ý tưởng của bạn khi mới gia nhập công ty sẽ trở thành hiện thực là rất cao). Lý do: các bạn chưa hiểu rõ vai trò của Marketing trong doanh nghiệp, bạn vẫn suy nghĩ marketing là quảng cáo, phải làm TVC như thế này thế nọ, làm sampling hay event như thế này thế nọ,...đó là execution, là công việc thực thi, không phải là chiến lượt để phát triển thương hiệu. Các bạn phải hiểu rằng, mỗi năm Brand Manager có thể đã đưa ra nhiều chiến lượt và ý tưởng của riêng mình, các vị trí cao hơn người Brand Manager cũng có chiến lượt và ý tưởng riêng muốn người Brand Manager thực hiện, rồi các agency cũng đề xuất nhiều ý tưởng. Nếu nhãn hàng đã tồn tại được 5 năm rồi, bạn nghĩ nó đã có bao nhiêu ý tưởng và bao nhiêu ý tưởng đã bị giết rồi. Khó tránh khỏi việc bạn chỉ đưa ra 1 trong số ý tưởng đã bị giết trước đó rồi.

Điều mai mắn: Nếu mai mắn gặp được 1 người sếp tốt, anh ta/ cô ta sẽ góp ý cho bạn về kế hoạch của bạn, làm sao cãi thiện nó hơn, phân tích và đánh giá cho bạn về kế hoạch của bạn.

Xui xẻo: kế hoạch của bạn xem như chưa từng tồn tại, và sếp cũng không góp ý hay nhắc đến nó. Điều đó là bình thường thôi. Bạn cũng đừng nên buồn vì khối lượng công việc của 1 người quản lý Marketing là rất lớn. Họ giao cho bạn làm phân tích và các đề xuất marketing với mục đích để hiểu rõ bạn hơn thôi, vì thế có thể họ cũng không cần phản hồi với bạn. Vì thế đừng bi quan!

Tổ chức thực hiện các chương trình Marketing cho các nhãn hàng chịu trách nhiệm & quản lý và điều phối các agency để thực hiện tốt công việc

Thường thì mỗi năm 1 nhãn hàng có từ 1-4 dự án / chiến dịch (campaign), có thể là tung sản phẩm mới, thay đổi công thức, hay chiến dịch truyền thông mới. Trong 1 chiến dịch sẽ có nhiều chương trình như TVC, sampling, activation, event, sponsorship, quảng cáo ngoài trời, báo giấy,...

Công việc sẽ được thực hiện theo trình tự như sau:
Bước 1: Campaign Briefing.

Đây là phần việc của Brand Manager/Senior Brand Manager. Tùy vào loại hình hay tính chất của dự án, BM/SBM sẽ tập hợp các đại diện liên quan của từng bộ phận như: Sales, Trade, Demand Planning, Logistic,v.v... và các agency như creative agency, event/activation agency, digital agency,v.v...

Bước 2: Follow up
Sau khi briefing xong, BM sẽ giao cho bạn làm key contact để liên hệ với các đối tác nội bộ và các agency này (tùy team có bao nhiêu nhân viên, và khối lượng công việc mà phân việc nhiều hay ít)

Thực hiện hiệu quả các hoạt động Marketing trong ngân sách Marketing cho phép.

Phần việc nàyđòi hỏi bạn phải đo lường và đánh giá thường xuyên các công việc đang diễn ra, các chương trình đang thực hiện, và giải quyết nhanh các công việc gây cản trở. Thường thì chiến lượt các Manager đã đề xuất trước đó rồi. 

Quản lý ngân sách: thường thì bạn sẽ chạy các thủ tục giấy tờ ký duyệt giữa các bộ phận liên quan và bộ phận tài chính. Sau đó, key những thay đổi và điều chỉnh vào hệ thống của công ty. Đôi khi, BM biết là còn tiền trong ngân sách, nhưng tiền ở mục cần thiết như Activation hay Digital thì lại hết. Bạn có thể đề xuất chuyển tiền từ công việc này sang công việc khác mà không bị ảnh hưởng.

Thường xuyên thăm viếng thị trường để có những phản hồi và hành động phản ứng kịp thời.

Bạn cần phải đi thị trường để nắm rõ tình hình thị trường, đối thủ và người tiêu dùng. Sau đó, bạn sẽ làm báo cáo những gì mình thu được sau khi đi thị trường về và có những đề xuất gì tốt hơn.

Các công việc giấy tờ khác, bao gồm:
  • Theo dõi quá trình hợp đồng và thanh toán kịp thời cho nhà cung cấp
  • Hỗ trợ phòng Marketing trong các chương trình khác (nếu cần)
  • Luôn đóng góp ý kiến xây dựng trong các dự án để thực hiện tốt hơn, hiệu quả
Sau mỗi vài tháng, nếu bạn thể hiện tốt, bạn sẽ được giao cho nhiều việc hơn để tiến xa hơn nữa.
Trên đây là những công việc chính của một người mới khỏi nghiệp Marketing.

Hy vọng bài viết sẽ phần nào hữu ích cho các bạn quan tâm về Marketing.
Thân ái
Đoàn Trung Thảo

3/09/2016

Cách phỏng vấn của P&G và chương trình quản trị viên tập sự của P&G

By    21:26 // No comments

Cách phỏng vấn của P&G và chương trình quản trị viên tập sự của P&G

Như trong bài trước có đề cập, P&G có 1 mô hình quản trị viên tập sự và mô hình phỏng vấn rất khác so với các tập đoàn khác.

Các vòng loại của P&G:

Vòng 1: Gửi hồ sơ và xét tuyển online.

P&G thường không nhận hồ sơ trực tiếp. Khi bạn biết P&G đang có chương trình thuyển dụng, bạn sẽ lên website của P&G để gửi hồ sơ online.

P&G khá fair-play với tất cả mọi người, dù bạn có kinh nghiệm nhiều hay ít, du học nước ngoài, hay tại Việt Nam, trường nổi tiếng hay ít nổi tiếng, cũng đều xem trọng như nhau. Nhưng đương nhiên, P&G cũng có những tiêu chí để chọn người. Cái này bạn sẽ được thông báo khi nhận được thông tin tuyển dụng của P&G.

Vòng 2: Kiểm tra online (bao gồm IQ / EQ / Reasoning test)

Vòng 3: Kiểm tra offline (cũng như vòng 2)

Vòng 4 - 5 - 6: Phỏng vấn (cùng 1 style, cách hỏi cách trả lời, chỉ khác là người phỏng vấn là ai?)

Ở bài này, chủ yếu viết về Recruitment Model và cách trả lời phỏng vấn. Còn lại các vòng khác, bạn có thể tham khảo ở nơi khác.

Để hiểu rõ về tính cách của ứng viên, những nhà tuyển dụng của P&G sẽ hỏi bạn những câu hỏi phỏng vấn liên quan đến công việc để nắm bắt khả năng và insight của bạn. Họ sẽ hỏi bạn về những hành vi trong quá khứ, những thành tích đạt được và những câu hỏi phổ thông được hỏi bởi hầu hết các nhà tuyển dụng khác để có thể dự đoán được khả năng phù hợp và phát triển lâu dài giữa ứng và và công ty.

P&G tìm kiếm điều gì ở ứng viên?

P&G tuyển dụng và phát triển nhân sự của họ thông qua những năng lực cốt lỗi (Core competencies) được gọi là Nền tảng thành công (Success Drivers). Những nhà tuyển dụng sẽ hỏi bạn những câu hỏi  giúp họ hiểu về những mảnh trong quá khứ của bạn bao gồm những hành vi và kinh nghiệm liên quan giúp cho bạn có thể thanh công tại P&G, gồm những khía cạnh sau:

The Power of Minds

Đây là năng lực mà P&G’s muốn nhấm đến và dùng nó để tìm kiếm ứng viên. Power of Mind bao gồm tôn trọng các đối thủ cạnh tranh, tư duy sâu hơn nữa, phát minh đổi mới công nghệ và sản phẩm tốt hơn và cạnh tranh tốt hơn để đem đến những lợi ích to lớn hơn đến người tiêu dùng. Nói đến đây thì thấy tội lỗi với công ty mình ghê. Cho ké 1 tí, là ở Unilever cũng có những điều này nha. :D

Công bằng mà nói thi tôi cũng đã từng tham gia chương trình này tại P&G đến vòng 7 là vòng cuối cùng trước khi vào làm việc cho Unilever, do đó, tôi luôn có thiện cảm và trân trọng cả hai. Nhưng thật sự là cách phỏng vấn và con người của P&G đã để lại ấn tượng khá sâu sắc đến tôi.

Nói tiếp về Power of Minds, điều này cũng hàm nghĩa về trí tuệ chung của công ty (collective intelligence), khả năng tạo ra lợi nhuận và lợi thế cạnh tranh, và khả năng trở thành bậc thầy của các mảng kinh doanh mà công ty đang có.

The Power of People

Điều này nói về lợi thế cạnh tranh về mặt con người hay nhân tài, về cách làm việc giữa người và người, hệ thống qui trình giữa các phong ban khi làm việc và phối hợp cùng nhau. Đó là giá trị của từng cá nhân riêng lẻ và giá trị cộng gộp từ tất cả mọi người trong công ty. Chính yếu tố này tạo nên một môi trường nâng đỡ và hỗ trợ tài năng của thành viên trong công ty. (Tôi không gọi là nhân viên mà dùng từ là thành viên, vì các công ty lớn như Unilever và P&G thường khi đề cập đến nhân sự trong công ty, họ thường dùng từ "talents" trong truyền thông thay vì "employees" hay "staff" nên nếu dùng từ nhân viên thì có vẻ chưa hợp lý)

The Power of Agility

The power of Agility ám chỉ khả năng hành động nhanh, linh hoạt, phản hồi nhanh và có nhiều kỹ năng khác nhau để đáp ứng và thích nghi tốt trong môi trường cạnh tranh phức tạp và thay đổi nhanh chóng. P&G tạo ra lợi thế cạnh tranh bằng cách tạo ra các thay đổi nhỏ nhưng liên tục đến với thế giới xung quanh họ, bằng cách hiểu rõ về khách hàng, người tiêu dùng, đối tác, nhà đầu tư, đối thủ, và cả nhân viên của mình, và áp dụng sự hiểu biết ấy vào việc xây dựng doanh nghiệp và công việc kinh doanh.

Kết hợp 3 yếu tố cốt lõi này lại là yếu tố thúc đẩy thành công của P&G. Năng lực cạnh tranh cốt lõi là xác định cách để nhân sự của P&G có thể thanh công trong môi trường kinh doanh hiện nay. Những yếu tố trên là những điểm mà P&G tìm kiến trong mỗi nhân sự mới cho công ty. Đây cũng là thướt đo của P&G trong công việc vận hành kinh doanh và cũng là yếu tố cơ bản cho sự phát triển của công ty và sự phát triển nghề nghiệp của nhân sự công ty.

VẬY THÌ CÁC LOẠI CÂU HỎI NÀO SẼ ĐƯỢC HỎI TRONG CÁC VÒNG PHỎNG VẤN?

Tôi sẽ viết phần trả lời này dựa trên 2 cách tiếp cận: 1) thông tin chính thức mà P&G công bố công khai và minh bạch tôi đã tìm hiểu trước khi tham gia chương trình, và 2) kinh nghiệm 4 vòng phỏng vấn thật của bản thân.

Theo thông tin chính thức mà P&G công bố:

Theo thông tin chính thức mà P&G công bố về cách tiếp cận của P&G trong chương trình quản trị viên tập sự năm 2011 thì các dạng câu hỏi họ sẽ hỏi sẽ tương tự như các công ty khác sẽ hỏi. Ok, đó là điều dĩ nhiên nhỉ? Lý do cũng đơn giản thôi - P&G thì cũng giống như các công ty khác thôi, đều xem xét và đánh giá về hành vi, ứng xử, và thể hiện của ứng viên để dự đoán về tiềm năng của ứng viên trong công việc và đặc biệt khả năng phát triển sự nghiệp của ứng viên tại công ty. Trên cơ bản, Behavioral interviewing là một buổi phỏng vấn được thiết kế để có được thông tin từ ứng viên về các hành vi và thể hiện trong quá khứ. Những thông tin này sẽ nói cho nhà tuyển dụng biết bạn sẽ thể hiện thế nào vào công việc của công ty trong thời gian sắp tới. Nguyên lý đằng sau là hành vi cũ trong quá khứ sẽ tiên đoán cho hành vi trong tương lai của bạn. (Vì bản chân con người khó tự thay đổi nếu không có một sự cố buộc bạn phải thay đổi)

Trong suốt buổi phỏng vấn về hành vi - behavioral interview, bạn sẽ được hỏi một chuỗi những câu hỏi tiêu chuẩn. Môi câu hỏi, nhà tuyển dụng sẽ mong chờ bạn đưa ra những ví dụ cụ thể của bản thân, từ đó giúp nhà tuyển dụng có cơ sở đánh giá khả năng đáp ứng từng mục trong bảng Success Driver areas mô tả ở trên.

Các câu hỏi có thể là: (copy y chang của P&G nhé, dù gì họ cũng không hỏi tiếng Việt mà)

•  Tell me about a time when you set a goal and weren’t able to meet or achieve it.
•  Give me an example of when you showed initiative and took the lead.
•  Tell me about a time you were able to successfully deal with another person even when that individual may not have personally liked you (or vice versa).
•  Give me an example of a time when you used your expertise to solve a problem.

Phỏng vấn ở đâu và như thế nào?

Cuộc phỏng vấn đầu tiên của bạn sẽ được tiến hành ở tại văn phòng của công ty, phòng hội nghị của công ty hoặc qua điện thoại. Ngoài ra, cuộc phỏng vấn của bạn sẽ với một người hoặc một hội đồng gồm từ hai đến ba người của P&G. Dù thế nào đi nữa thì bạn sẽ được cơ hội để gặp người mới lẫn người cũ của P&G để bạn hiểu rõ về cách mà công ty vận hành và cách mà bạn sẽ làm việc với những người khác tại công ty.

Bài phỏng vấn sẽ mất khoảng bao lâu?
Hầu hết các buổi phỏng vấn đều mất khoảng 45-60 phút, nhưng không có thời gian giới hạn cụ thể.

Theo kinh nghiệm thực tế của bản thân tôi:

Tôi nói về kinh nghiệm của mình trong khoản thời gian năm 2011. Trước đó hoặc sau đó thì tôi không chắc, do đó, nếu bạn có apply vào chương trình này hoặc phỏng vấn tại P&G, bạn có thể xem thêm các cập nhật mới nhất được công bố chính thức tại website của P&G.

Nói về số vòng thì tôi trải qua 3 vòng làm bài test và 4 phòng phỏng vấn, mỗi vòng cách nhau 2 tuần. Mỗi vòng như vậy sẽ có email từ công ty và bạn nhân sự gọi liên lạc, nhân sự của P&G thì cực dễ thương trong giao tiếp.

2 bài test đầu tiên sẽ là Cultural test và Reasoning test. Nó giống như 2 thuật ngữ mà gần đây ta hay nghe là EQ test và IQ test. Sau khi bạn vượt qua đượt 2 bài test online, bạn sẽ được mời đến văn phòng làm thêm một bài Reasoning dài khoảng 60 phút. Có lẽ sợ làm online có cheating.

Sau đó, bạn sẽ nhận được thông tin phản hồi cùng cuộc gọi từ phòng nhân sự cho vòng tiếp theo. Điều ấn tượng của chương trình là 4 vòng phỏng vấn, đều cách nhau đúng 2 tuần, và đều cùng 1 khung mẫu cùng một yêu cầu.

Vòng thứ nhất là phỏng vấn với sếp trực tiếp (do sắp xếp lịch phỏng vấn, có thể thay đổi), vòng thứ 2 là một nhân viên nào đó bên một nước khác, vòng thứ 3 là một quản lý của một phòng ban tại văn phòng khu vực Châu Á Thái Bình Dương, và cuối cùng là gặp Giám Đốc Marketing Khu Vực Châu Á Thái Bình Dương. (Năm đó như vậy, các năm khác thì không biết)

Mô tiếp câu hỏi đều như nhau: bao gồm 3 loại câu hỏi chính và xoay tới xoay lui, cụ thể 3 dạng câu hỏi như sau:

1. Câu hỏi dạng logic và verbal reasoning:

Câu hỏi đâu tiên tại vòng đầu tiên mà tôi nhận được là: "Calculate how much gasoline Ho Chi Minh City will consume a month?"
Một câu hỏi khác mà tôi có thể nhớ là: Given a sheet of paper and a pen, what will you draw?

2. Câu hỏi về kinh nghiệm xử lý tình huống trong quá khứ.

"Trade, sales, and Marketing always have problems and fight each other, have you ever been in this situation, how did you solve?"

Để trả lời câu hỏi loại này, bạn buộc phải dựa trên model của P&G yêu cầu. Câu trả lời phải có đủ 3 thành phần:

  • Case (tình huống là gì): bạn phải cho người nghe hiểu bối cảnh, tình huống background của vấn đề, từ đó, người phỏng mới mới hiểu được bạn hành động như vậy là đúng hay không, có phù hợp hay không? Ví dụ đơn giản là khi nhìn vào một campaign, một TVC, đa số mọi người chỉ phan một câu hay quá hoặc dỡ quá. Nhưng các bạn không hiểu được trong bối cảnh nào ý tưởng đó ra đời hoặc trong tình huống nào mà câu chuyện là thế này mà không phải là thế kia. Trong một campaign, bạn phải làm việc với rất nhiều phòng ban, với rất nhiều cấp quản lý khác nhau. Nói về ý tưởng, ai cũng giỏi, nhưng mọi người một ý thì để ra được cái mà gọi là hoàn hảo là hầu như không thể. Do đó, P&G có một khách quan và công bằng để đánh giá ứng việc bằng việc hiểu bối cảnh - tình huống trước, để feel trước.
  • Action: hành động của bạn trong tình huống đó là gì, hành động cụ thể là gì, bạn nghĩ gì khi làm hành động đó, theo logic, nguyên lý, hay cơ sở nào.
  • Result: Kết quả của hành động đó là gì. Có gì để đo lường kết quả ấy không.

Môi hình gọi chung là mô hình CAR : Case - Action - Result.

Và tôi khuyến nghị là bạn đi phỏng vấn ở những nơi khác cũng nên áp dụng mô hình này vào câu trả lời phỏng vấn của mình.

3. Dạng câu hỏi cuối cùng - Câu hỏi tình huống:

Ở dạng câu hỏi này, người phỏng vấn sẽ đưa ra hàng loạt các câu hỏi và dựa trên câu trả lời của bạn lại được ra hàng loạt các thử thách khác.

Ví dụ: " Downy drops share constantly during 3 months, let me know why Downy drops its share?"

Khi tôi nói là để trả lời câu hỏi này, tôi sẽ dựa trên tình hình thị trường hiện tại tăng hay giảm, đối thủ chính là Comfort tăng share hay giảm share, họ có chiến dịch gì mới.

Câu tiếp theo người phỏng vấn sẽ nói "Thị trường vẫn tăng trưởng, Comfort không làm gì"

Tôi lại đưa ra các P trong 6Ps, khi đưa ra bất kỳ P nào cũng Downy so với Comfort, người phỏng vấn cũng sẽ trả lời "Không, sản phẩm không có gì thay đổi", "Không có quảng cáo nào mới", "Không có khuyến mãi nào mới trên thị trường"...bla bla.

Ở dạng này, thời điểm đó tôi tự cảm thấy là người phỏng vấn muốn xem tính nhạy bén, kiến thức của mình, và tính lập luận của mình được áp dụng như thế nào trong tình huống áp lực thực tế. Do đó, cứ thể hiện như vốn của mình là được.

Sau đó, 3 vòng còn lại là phỏng vấn qua điện thoại với người nước ngoài, thì thôi, quả thật là ác mộng. Tất cả đều là người Ấn Độ, giọng nói rất khó nghe và khó hiểu, nhưng ngược lại thì họ rất Nice.

Tóm tắt lại, để phỏng vấn hay tham gia các chương trình của P&G, việc đầu tiên bạn cần làm là đánh giá bản thân mình dựa trên 3 khía cạnh cốt lõi mà công ty mong muốn, trao đổi khả năng logic và làm các bài test logic cho quen, đặc biệt nhớ trả lời theo mô hình CAR.

Trên đây chỉ là sự hiểu biết và trãi nghiệm của cá nhân tôi ở tại một thời điểm nhất định, nó không hoàn toàn thể đại diện hết về chương trình hay cách thực thi của công ty ở các thời điểm khác cũng như là với các người phỏng vấn khác.

Hy vọng bài viết phần nào hữu ích đến với các bạn đang có nhu cầu tìm hiểu về chương trình tuyển dụng của P&G.

Chân thành
Đoàn Trung Thảo

Khách Hàng : Doan Trung Thao